Firma Capgemini Invent opublikowała siódmy raport roczny, mierzący poziom dojrzałości otwartych danych w Europie. „Open Data Maturity Report 2021” szczegółowo przedstawia postępy osiągnięte przez kraje europejskie w zakresie publikowania i ponownego wykorzystywania otwartych danych oraz priorytety umożliwiające dalszy rozwój w tym zakresie. Szacuje się, że jeśli uda się spełnić przyjęte założenia, to wartość rynku otwartych danych w krajach Unii Europejskiej wzrośnie o ok. 80% do roku 2025, a tym samym wynosić będzie 334,20 mld EUR. Wpłynie to na wzrost gospodarczy, zatrudnienie, usprawnienie transportu, doskonalenie usług językowych, a nawet ratowanie życia w nagłych przypadkach – a to tylko przykłady. W zakresie rozwoju otwartych danych Polska jest w grupie krajów wyznaczających trendy.
Z badań wynika, że w 2021 roku w Unii Europejskiej odnotowano poprawę we wszystkich wymiarach oceny otwartych danych – uzyskując ogólny wynik dojrzałości na poziomie 81%, co stanowi wzrost o 3% w stosunku do wyników z 2020 r.
Poniższy wykres pokazuje, w jaki sposób oceniono dojrzałość krajów w zakresie otwartych danych, wyodrębniając cztery kategorie, od „początkujących” do „wyznaczających trendy”.
Polska na czele europejskiego rankingu
Francja, po tym, jak przez sześć lat wyznaczała trendy, jest obecnie najbardziej dojrzałym krajem w Europie pod względem otwartości danych. Wśród krajów wyznaczających trendy w zakresie otwartych danych, na czele rankingu plasuje się także Polska. Warto również zwrócić uwagę na szczytowe osiągnięcia krajów spoza UE27. Dla przykładu – Norwegia bardzo dynamicznie przeszła z poziomu początkującego do szybko rozwijającego się kraju, a do państw wyznaczających trendy, w 2021 roku dołączyła także Ukraina.
- Wartość rynku open data w Polsce do 2025 roku ma oscylować między 33,7 mld zł a 51,2 mld zł. Jesteśmy bardzo dynamicznie rozwijającym się w tym zakresie krajem. Dzięki szybkiemu postępowi w rozwoju otwartych danych, do 2025 roku krajowe PKB może wzrosnąć do poziomu 2 proc. Tworzenie wpływu, czy to społecznego, ekonomicznego czy środowiskowego, za pomocą otwartych danych można uznać za ostateczny cel działań związanych z otwartymi danymi w całej Europie. Nasz najnowszy raport pokazuje, że posiadanie odpowiednich polityk, oferowanie zaawansowanych portali do wyszukiwania danych i wspierania interakcji między użytkownikami oraz wysoka jakość danych mają kluczowe znaczenie. Liczne inicjatywy informacyjne związane z pandemią – to świetne przykłady wpływu, jaki można osiągnąć dzięki otwartym danym – mówi Dominik Deja, Data Science Manager w oddziale Capgemini Invent.
W najnowszym raporcie zidentyfikowano trzy godne uwagi trendy, wskazując na wartość otwartych danych oraz potrzebę współpracy i wzajemnego wyciągania wniosków, aby zmaksymalizować wielostronne zyski:
Państwa UE muszą angażować się na poziomie krajowym
Wiele państw członkowskich poinformowało, że są w trakcie transpozycji lub już ją zakończyły, transponując dyrektywę w sprawie otwartych danych (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1024) do swoich przepisów krajowych. Dyrektywa o otwartych danych weszła w życie w lipcu 2019 r. i jest kluczowym elementem w centrum ram prawnych UE, które nadzorują otwarte dane, a także ich ponowne wykorzystanie. Jeśli pozostałe kraje podążą za tym trendem, możemy spodziewać się realizacji najbardziej korzystnego scenariusza, który zakłada, iż wartość rynku otwartych danych w Unii Europejskiej wyniesie 334,20 mld EUR.
Wartość i wpływ otwartych danych w trakcie pandemii
Ocena z 2021 r. dowodzi, że otwarte dane mają duży wpływ społeczny na podnoszenie świadomości w kwestiach związanych ze zdrowiem i dobrym samopoczuciem, co okazało się niezwykle istotne w sytuacji, kiedy świat zaczął zmagać się z pandemią COVID-19. W ub. roku potrzeba zareagowania na kryzys skłoniła wiele państw do rozpoczęcia publikowania powiązanych danych oraz opracowania inicjatyw ułatwiających obywatelom Europy ich zrozumienie. W 2021 r. inicjatywy informacyjne w większości przypadków uzupełnione były o najnowsze statystyki dotyczące krajowych wskaźników szczepień, dostępności sprzętu ochronnego, zasobów intensywnej opieki medycznej itp. Raport wskazuje, że tego rodzaju działania informacyjne muszą być kontynuowane, z uwagi na wpływ społeczny, jakim się cechują.
Zrozumienie, monitorowanie i mierzenie wpływu otwartych danych staje się coraz bardziej znaczące
Coraz więcej krajów europejskich jest w stanie skutecznie zrozumieć i uchwycić zakres, w jakim otwarte dane są ponownie wykorzystywane i w jakim powstaje rzeczywista ich wartość. Jest to zgodne z jednym z celów dyrektywy – należy w pełni realizować potencjał ponownego wykorzystania otwartych danych. W 2021 r. pojawiła się wyraźna tendencja do prowadzenia pogłębionych badań, takich jak analiza danych źródłowych lub ankiety, w celu ilościowego określenia i zweryfikowania wpływu otwartych danych. W dłuższej perspektywie zaowocuje to bardziej uporządkowanym i dopasowanym podejściem do pomiaru wpływu otwartych danych oraz dokładniejszymi szacunkami wpływu na społeczeństwo i gospodarkę jako całość.
Raport został przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej i Urzędu Publikacji Unii Europejskiej w ramach inicjatywy data.europa.eu i był koordynowany przez Capgemini Invent.
