Czy reskilling to domena kobiet?

Wiele kobiet wykazuje dziś zainteresowanie przebranżowieniem się w kierunku IT. Według badań, aż 55 proc. specjalistek z IT podjęło pracę w sektorze po przebranżowieniu się, a ponad 70 proc. czuje się w pracy spełniona¹. Co czwarta Polka pracująca w branży technologicznej posiada wykształcenie inne niż kierunkowe (m.in. psychologia, socjologia, filologie obce)². Te liczby przewyższają wyniki mężczyzn badanych w tych samych kategoriach. Oznacza to, że kobiety chętniej podchodzą do zmiany w życiu zawodowym i są otwarte na pracę w firmach technologicznych. To, co popycha je do podjęcia tej decyzji, to najczęściej lepsze zarobki, większe możliwości rozwoju i duże zapotrzebowanie na pracowników w tej branży, jej otwartość. Badanie wśród kobiet funkcjonujących w organizacji przeprowadziła także firma Capgemini Polska, która dane rynkowe zweryfikowała na własnym przykładzie. 

Według badań więcej kobiet niż mężczyzn podejmuje się przekwalifikowania do roli technologicznej.³ Prawie co czwarta ankietowana twierdzi, że blokuje ją strach przed zmianą, jednak wiele z nich podejmuje działanie mimo ryzyka.⁴ 

- W czasie Wielkiej Rezygnacji, w trakcie i po pandemii, widoczny stał się ruch kobiet, które postanowiły zmienić swoją sytuację zawodową, szukając dla siebie lepszych możliwości. To, co okazuje się najbardziej motywujące dla tej grupy to sama dostępność rynku, obecne na nim zapotrzebowanie na konkretne stanowiska, które daje poczucie możliwości. W związku z dużą podażą, dostępnych jest też wiele materiałów edukacyjnych (od szkoleń zewnętrznych, przez kursy firmowe, po rozmaite warsztaty, blogi czy bootcampy). Badane kobiety często podkreślają, że lubią wyzwania, a dodatkową motywacją są dla nich historie osób, które rozpoczęły już swoją karierę w IT. Analiza wyników badań potwierdza słuszność zakładania społeczności, które wspierają kobiety w realizacji karier w szeroko pojętej branży technologicznej – mówi Małgorzata Nastały-Karczmarek, Senior Software Engineer w Capgemini Polska, jedna z przedstawicielek wrocławskiej części women@capgemini.

Jak podaje Software Development Association Poland, luka kadrowa w branży technologicznej wyłącznie w Polsce sięga już nawet 300-350 tys. osób i stale rośnie. To z kolei otwiera drogę do reskillingu dla tych osób, które wcześniej nie brały pod uwagę ścieżki opartej o rozwój w zakresie najnowszych technologii i nie mają ukończonych studiów kierunkowych ani odpowiedniego doświadczenia.

W związku z tym, że brakuje wykształconych i doświadczonych w branży IT osób, organizacje coraz częściej decydują się jednak otwierać na osoby o mniejszej wiedzy czy doświadczeniu technicznym i technologicznym, organizując dla takich osób specjalne szkolenia i planując okresy przygotowawcze. To sprawia, że pracę w IT można podjąć również z tytułem uniwersyteckim zdobytym na nietechnicznej uczelni i nietechnicznym kierunku. Według badania przeprowadzonego przez Capgemini Polska blisko 29 proc. ankietowanych kobiet rozpoczynających ścieżkę zawodową w IT, wcześniej studiowało kierunki humanistyczne, nauki społeczne oraz ścisłe, przyrodnicze i wiele innych.

- Badanie kobiet pracujących w Polskim Capgemini⁵ wykazało, że aż 65 proc. ankietowanych ukończyło uniwersytety na kierunkach niezwiązanych z obecnie wykonywanym zawodem. Zgodnie z tendencją rynkową, u nas także są to osoby, które mają za sobą studia językowe, humanistyczne, psychologiczne… ale pojawia się także weterynaria, historia sztuki, czy turystyka. To środowisko jest niesamowicie zróżnicowane, co daje nam ogromne możliwości rozwoju. Co więcej, poza samym wykształceniem, mamy także do czynienia z mieszanką doświadczeń – aż 71 proc. ankietowanych kobiet wcześniej pracowało w innych branżach (od edukacyjnej, przez funkcje publiczne, po media czy nawet branżę medyczną). Niejednokrotnie są to osoby, które mają już wieloletnie doświadczenie zawodowe, a teraz chcą coś zmienić. Dlatego w Capgemini funkcjonuje społeczność, którą nazwaliśmy women@capgemini – to grupa kobiet, które nie tylko wspólnie dążą do rozwoju i identyfikują możliwe ścieżki dla siebie i organizacji, ale także grupa, która wzajemnie się wspiera i aktywnie działa po to, by zwiększać odsetek kobiet w świecie technologicznym, dając przykład swoim koleżankom. A jak wskazują badania, ludzkie historie inspirują do podejmowania tej ścieżki – mówi Anna Ciepielewska, Senior Project Manager w Capgemini Polska, przedstawicielka społeczności women@capgemini. 

54 proc. kobiet badanych w ankiecie Capgemini zaznacza, że aby podjąć pracę na obecnym stanowisku, musiało się do tego specjalnie wyszkolić. Jak wynika z kolei z badania No Fluff Jobs, na polskim rynku IT reskillingu lub upskillingu musiała podjąć się co czwarta badana kobieta. Metody szkolenia są zgodne w każdym z przypadków – spośród tych badanych, które nie ukończyły uczelni na kierunku związanym z IT, większość podejmowała kursy i uczestniczyła w warsztatach. Bardzo duża grupa to samouki, a wiele respondentek zdecydowało się skorzystać z ofert firm deklarujących wyszkolenie nowo zatrudnionej osoby – 57 proc. spośród pracownic Capgemini właśnie w ten sposób zyskało dodatkowe kompetencje.

Z wyników ankiety przeprowadzonej w Capgemini wynika, że 84 proc. respondentek, czyli kobiet pracujących w szeroko pojętej branży IT (ankietę przeprowadzono szeroko, wśród kobiet obejmujących role nie tylko techniczne i związane z programowaniem) czerpie satysfakcję i zadowolenie ze swojej pracy. Rozwój, zarobki i możliwości – kobiety obecne w IT wykazują dużą świadomość zalet swoich stanowisk oraz branży, przy jednoczesnej mniejszej skali czynników negatywnych.

- Jeśli jest tak dobrze, to co stoi na przeszkodzie, żeby jeszcze więcej kobiet weszło do branży, jednocześnie niwelując lukę na rynku pracy? Jako czynniki blokujące podjęcie tej decyzji najczęściej podawane są trudne początki – trudność w znalezieniu odpowiedniej oferty pracy, czy zbyt duża ilość materiałów edukacyjnych, albo w ogóle – brak wiedzy o tym, od czego zacząć. Dlatego w Capgemini zdecydowaliśmy się na stworzenie community women@capgemini, w którym oprócz tego, że wspólnie realizujemy interesujące inicjatywy i możemy np. brać udział w spotkaniach z różnymi przedstawicielkami świata biznesu, to mamy możliwość prostu wzajemnie się wspierać. Rola takich kobiecych kręgów jest nie do przecenienia – chciałabym, żeby dziewczyny, które nie wiedzą od czego zacząć karierę w IT, zainspirowały się tym i spróbowały odnaleźć takie społeczności w swoim otoczeniu – mówi Monika Goły, Service Delivery Manager w Capgemini Polska, przedstawicielka społeczności women@capgemini.

Jak wskazują ekspertki Capgemini, rozpoczęcie pracy w IT jest dla kobiet równie osiągalne, co dla mężczyzn, a branża stopniowo przestaje być postrzegana jako typowo męska, odczarowuje się stereotyp niedostępności technologii dla przedstawicielek płci żeńskiej. Widać to już stopniowo wśród najmłodszych uczestniczek rynku pracy – w okresie 2016–2021 liczba kobiet studiujących na kierunkach informatycznych wzrosła o 38 proc. Choć udział kobiet wśród studentów IT wzrósł nieznacznie – z 14 do 16 proc.⁶, to zmiana wśród młodych kobiet również jest widoczna i choć zachodzi powoli, to zainteresowanie pracą w IT wzrasta. Tendencja wskazuje, że ten trend się utrzyma, a w przyszłości kobiety nie będą musiały przebranżawiać się, bo już wchodząc na rynek będą posiadały niezbędną wiedzę i kompetencje umożliwiające rozpoczęcie tej pracy. Dopóki jednak udział tej grupy na kierunkach technicznych jest niewielki, firmy technologiczne będą mieć do czynienia z napływem kobiet z innych branż – co w ostatecznym rozrachunku również ma swoje dobre strony, bo umożliwia tworzenie otwartych i zróżnicowanych zespołów.

¹ Kobiety w IT 2020, Raport No Fluff Jobs

² Kobiety w IT 2022, Raport No Fluff Jobs

³ Exploring Pathways into Tech Careers, Wise, 2021

⁴ Kobiety w IT 2020, Raport No Fluff Jobs

⁵ Przebadano 90 kobiet reprezentujących społeczność Women@Capgemini Community

⁶ Kobiety na politechnikach, Fundacja Perspektywy, 2021