Rynek pracy zmienia się błyskawicznie, a braki kompetencyjne są dziś jednym z największych wyzwań dużej części organizacji. Dotyczy to wielu branż, w tym IT, której rozwój następuje w zawrotnym tempie. Dane pokazują, że firmy coraz częściej inwestują w reskilling i upskilling, czyli rozwój umiejętności obecnych pracowników i pracownic, zamiast szukać nowych talentów na zewnątrz. Aż 71% firm na świecie wskazuje reskilling i upskilling jako kluczową strategię wypełniania luk kompetencyjnych. Czy takie podejście do rekrutacji otworzy szeregowi talentów ścieżkę do kariery w obszarach, które dotychczas pozostawały niedostępne?
Rynek pracy stoi w obliczu dynamicznych zmian, które zmuszają zarówno pracodawców, jak i osoby pracujące do dostosowania się do nowych realiów. W 2024 roku aż 55% Polek i Polaków przewidywało spadek zatrudnienia - choć stopa bezrobocia w I kwartale 2023 roku wynosiła zaledwie 2,9%, (był to jeden z najniższych wskaźników w całej Unii Europejskiej)1 Co więcej, 41% respondentów uważało, że liczba ofert pracy w 2025 roku spadnie. Spodziewano się także wzrostu konkurencyjności na rynku pracy. Wbrew tym defetycznym przewidywaniom, prognozy zatrudnienia wskazują jednak na nadchodzącą stabilizację.
Nie oznacza to jednak, że rynek pracy z roku na rok nie staje się coraz bardziej wymagający i nie przynosi nowych wyzwań. Wynika to w dużej mierze z deficytu dostatecznej liczby odpowiednio wykwalifikowanych talentów, odpowiadających aktualnym potrzebom rynkowym - słowem: firmy zmagają się z rosnącą luką kompetencyjną, którą należy szybko uzupełnić.
Rynek pracy musi zmierzyć się także z wyzwaniami demograficznymi. Starzejące się społeczeństwo zmusza firmy do oferowania bardziej elastycznych warunków pracy i wyższych wynagrodzeń, aby przyciągnąć talenty. Rosnące oczekiwania kandydatów i kandydatek dodatkowo podnoszą poprzeczkę.
Wyzwania rynku pracy IT
Szczególnym przypadkiem jest branża IT – niezwykle szybko postępujące zmiany technologiczne, takie jak dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji, zmuszają pracowników i pracownice do zdobywania nowych kwalifikacji. Eksperci World Economic Forum już w 2023 roku przewidywali, że do 2027 roku zapotrzebowanie na specjalistów i specjalistki AI wzrośnie o 40%, a na osoby zajmujące się analityką danych o 30-35%2. To ogromna szansa, ale i wyzwanie dla osób, które chcą utrzymać się na konkurencyjnym rynku.
Ale AI to tylko jedna z wielu specjalizacji, na które rośnie zapotrzebowanie na rynku pracy. Wśród najbardziej poszukiwanych pozycji znajduje się też, na przykład, DevOps Engineer, odpowiadający za automatyzację i integrację procesów IT, co jest kluczowe dla szybkiego wdrażania wielu rozwiązań. Równie dużym zainteresowaniem cieszą się programiści i programistki Java (zwłaszcza w kontekście aplikacji webowych i mobilnych), oraz inżynierowie i inżynierki wyspecjalizowani w zarządzaniu dużymi zbiorami danych, którzy zapewniają firmom skuteczną analizę i podejmowanie decyzji biznesowych. Warto zwrócić uwagę na rosnącą rolę testowania oprogramowania, które wraz z rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji przechodzi znaczącą transformację. Firmy coraz częściej poszukują testerów i testerek z kompetencjami w zakresie AI, automatyzacji procesów oraz wdrażania nowoczesnych rozwiązań zapewnienia jakości, które odpowiadają na potrzeby dynamicznie zmieniającego się rynku technologicznego. Przykłady podobnych stanowisk można mnożyć.
Jednocześnie wiele tradycyjnych zawodów ulega transformacji. Automatyzacja procesów może prowadzić do zmniejszenia zapotrzebowania na tradycyjne role administracyjne czy księgowe - aby dostosować się do tych zmian, pracownicy i pracownice powinni inwestować w rozwój nowych umiejętności, takich jak zarządzanie danymi, analiza biznesowa czy praca z zaawansowanymi narzędziami AI oraz krytyczne myślenie. W ten sposób mogą nie tylko otworzyć się na nowe ścieżki kariery, które stają się dostępne w erze cyfryzacji, ale również je współtworzyć.
Recepta na zmiany
W tym kontekście upskilling i reskilling to dla wielu osób nie tylko możliwość, ale często konieczność, by zachować stabilność zawodową i otworzyć sobie drzwi do nowych możliwości. Ale podnoszenie kwalifikacji lub całkowita zmiana profilu kompetencji zatrudnionych przynosi też korzyści pracodawcom. Aż 71% z nich uważa reskilling i upskilling za główną strategię uzupełniania braków w umiejętnościach, co pokazuje, jak ważne są te działania w obliczu dynamicznych zmian technologicznych i gospodarczych3. Z kolei, według raportu Randstad, w Polsce aż 87% pracodawców koncentruje się na rozwijaniu kompetencji wewnętrznych4, co pokazuje rosnącą świadomość, że sukces organizacji zależy od jej zdolności do adaptacji. Dziś to właśnie rozwój talentów pochodzących z wewnątrz organizacji staje się jednym z ważniejszych elementów strategii biznesowych.
- Widzimy, że upskilling i reskilling stają się niezwykle ważnymi strategiami adaptacji do zmian na rynku zarówno dla firm, jak i zespołów. Kandydaci i kandydatki coraz częściej oczekują od pracodawców wsparcia w rozwoju i możliwości zmiany ścieżki kariery, a w IT te oczekiwania są szczególnie wyraźne. Branża technologiczna oferuje zresztą obecnie ogromny potencjał do nauki i rozwoju w wielu obszarach m.in Data czy AI. Z naszej perspektywy takie podejście nie tylko odpowiada na potrzeby rynku, ale też pomaga budować zaangażowanie pracowników i wzmacniać ich poczucie wartości w organizacji. Inwestowanie w rozwój talentów to teraz nie opcja, ale konieczność, która przynosi korzyści wszystkim – firmom, pracownikom i pracownicom oraz całej branży - mówi Monika Chajdacka, Senior HR Business Partner w Capgemini.
Na rynku pracy coraz częściej liczą się nie tylko konkretne kompetencje techniczne, ale przede wszystkim otwartość na naukę, umiejętność adaptacji i chęć rozwoju. To podejście sprzyja reskillingowi i upskillingowi, ponieważ daje szansę wielu osobom na rozwój w nowych obszarach. Pracodawcy doceniają potencjał, jaki tkwi w osobach, które charakteryzują się zaangażowaniem, co dodatkowo wzmacnia ten trend. W efekcie reskilling i upskilling nie tylko pomagają zapełnić luki kompetencyjne, ale też otwierają drzwi do kariery w branżach, które wielu jeszcze niedawno wydawały się zupełnie poza zasięgiem.
1 https://interviewme.pl/blog/trendy-na-rynku-pracy-2024-badanie
2 https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2023/
3 https://manpower.com.tr/en/blog/research-insights/2023-talent-shortage
4 https://www.randstadenterprise.com/talent-trends/
