· Prawie połowa kadry kierowniczej uważa, że zastosowanie Gen AI przyczyniło się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych (GHG), a 42% z nich musiało zweryfikować swoje cele klimatyczne.
· Ponad połowa respondentów i respondentek wskazuje, że priorytetem jest wydajność, a nie pomiar wpływu na środowisko.
Raport Capgemini Developing sustainable Gen AI dotyczący zrównoważonego rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji wskazuje, że AI wywiera znaczący i coraz większy negatywny wpływ na środowisko. Jednocześnie wiele organizacji nie potrafi skutecznie monitorować rosnącego śladu, co może zagrozić realizacji ich celów ESG. W obliczu konieczności pogodzenia potencjału AI do napędzania wzrostu gospodarczego z kosztami środowiskowymi tej technologii, raport przedstawia działania mające na celu stworzenie odpowiedzialnej i zrównoważonej strategii w zakresie generatywnej sztucznej inteligencji.
- Generatywna AI oferuje ogromny potencjał biznesowy, ale wymaga przemyślanego podejścia. Firmy muszą równoważyć innowacyjność z odpowiedzialnością, uwzględniając zarówno korzyści ekonomiczne, jak i koszty środowiskowe. Kluczowe będzie wypracowanie transparentnych metod monitorowania śladu węglowego oraz wdrożenie strategii, które zrównoważą rozwój technologii z troską o przyszłość planety – mówi Agnieszka Trumpus, Delivery Lead, liderka community GreenIT w Capgemini Polska.
Wpływ Gen AI na środowisko
Wdrożenie generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) nabrało tempa. Z wcześniejszych badań Capgemini wynika, że pod koniec 2023 roku jedynie 6% organizacji zintegrowało generatywną AI we wszystkich swoich funkcjach biznesowych i lokalizacjach. Do października 2024 roku liczba ta wzrosła jednak do 24%. Ogólnie rzecz biorąc, sztuczna inteligencja nie tylko napędza rozwój biznesu, ale także ma potencjał do zwiększania efektywności energetycznej i wspierania inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju. Warto zauważyć, że generatywna AI wymaga przetwarzania ogromnych ilości danych i wykorzystania znaczącej mocy obliczeniowej, co wiąże się z dużym zużyciem energii elektrycznej, wody i innych zasobów.
W efekcie niemal połowa (48%) kadry zarządzającej uważa, że wykorzystanie generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) przyczyniło się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych (GHG). Przewiduje się, że wzrost śladu węglowego będzie się nadal nasilał. Organizacje, które obecnie mierzą wpływ generatywnej AI na swoje emisje, szacują, że udział emisji generowanych przez Gen AI w całkowitym śladzie węglowym organizacji wzrośnie średnio z 2,6% do 4,8% w ciągu najbliższych dwóch lat. Aby temu zaradzić, organizacje coraz częściej sięgają po odnawialne źródła energii i optymalizują swoją infrastrukturę opartą na sztucznej inteligencji.
Zrównoważony rozwój Gen AI nie jest priorytetem
Dynamiczny rozwój generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) sprawia, że raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju nie nadąża za tempem zmian. Tylko 12% ankietowanych korzystających z Gen AI wskazuje, że ich organizacja mierzy ślad środowiskowy związany z jej wykorzystaniem, a zaledwie 38% deklaruje świadomość wpływu tej technologii na środowisko. Co więcej, w obliczu rosnącej konkurencji firmy skupiają się głównie na wydajności, skalowalności i kosztach podczas oceny modeli Gen AI, pozostawiając kwestie zrównoważonego rozwoju na marginesie. Tylko jedna piąta kadry kierowniczej uznaje ślad środowiskowy generatywnej sztucznej inteligencji za jeden z pięciu najważniejszych czynników przy wyborze lub tworzeniu modeli tego typu, a ponad połowa respondentów uznaje, że uwzględnienie zrównoważonego rozwoju jako kluczowego kryterium przy wyborze dostawców rozwiązań związanych z Gen AI mogłoby znacząco zmniejszyć ich ślad środowiskowy.
Wspólne działania branży niezbędne do pomiaru wpływu Gen AI na środowisko
Rosnąca świadomość śladu środowiskowego generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) skłoniła niemal jedną trzecią (31%) organizacji do wdrożenia działań mających na celu uwzględnienie zrównoważonego rozwoju w całym cyklu życia tej technologii. Ponad połowa firm już korzysta z mniejszych modeli i zasila infrastrukturę Gen AI odnawialnymi źródłami energii lub planuje to zrobić w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Jednak ponad trzy czwarte organizacji opiera się wyłącznie na modelach wstępnie wytrenowanych, a jedynie 4% tworzy własne modele od podstaw. Oznacza to, że w dużej mierze polegają na partnerach technologicznych w zakresie ograniczania środowiskowego wpływu Gen AI. Dodatkowo niemal trzy czwarte kadry menedżerskiej przyznaje, że pomiar śladu środowiskowego tej technologii jest trudny ze względu na ograniczoną transparentność dostawców. Branża nadal nie wypracowała spójnej metodologii oceny wpływu środowiskowego Gen AI.
Mapa drogowa dla zrównoważonego i odpowiedzialnego wykorzystania Gen AI
Raport zaleca, aby firmy przed wdrożeniem projektów generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) przeprowadzały szczegółową analizę zarówno zwrotu z inwestycji (ROI), jak i śladu środowiskowego. Wskazuje również na konieczność oceny czy zastosowanie energochłonnych technologii Gen AI jest rzeczywiście niezbędne, czy też można osiągnąć podobne rezultaty za pomocą innych, mniej obciążających środowisko rozwiązań. Raport podkreśla, że zrównoważone praktyki powinny być wdrażane na każdym etapie cyklu życia AI – od doboru sprzętu i architektury modeli, przez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w centrach danych, aż po polityki promujące odpowiedzialne użytkowanie technologii.
Generatywna sztuczna inteligencja (Gen AI), mimo swojego wpływu na środowisko, może w niektórych przypadkach wspierać realizację celów zrównoważonego rozwoju. Raport wskazuje kluczowe zastosowania, takie jak raportowanie ESG, planowanie scenariuszowe, optymalizacja materiałów w kluczowych branżach czy projektowanie produktów w modelu zrównoważonym lub cyrkularnym. Jedna trzecia kadry menedżerskiej już wykorzystuje Gen AI w inicjatywach na rzecz zrównoważonego rozwoju, a dwie trzecie przewiduje, że w ciągu najbliższych 3-5 lat uda się dzięki tym działaniom zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych (GHG) o ponad 10%. Jednak, jak zaznacza raport, należy podchodzić do tych prognoz z ostrożnością, biorąc pod uwagę niewielką liczbę organizacji, które rzeczywiście mierzą środowiskowy ślad swoich działań związanych z Gen AI. Ciągłe badania i monitorowanie są kluczowe, aby w pełni zrozumieć i ograniczyć wpływ sztucznej inteligencji na środowisko.
Wielodyscyplinarne modele zarządzania oraz skuteczne polityki i współpraca na poziomie całej branży między interesariuszamiw ekosystemie generatywnej sztucznej inteligencji (Gen AI) będą kluczowe dla organizacji, które chcą zapewnić bezpieczne, transparentne, zrównoważone i etyczne wykorzystanie tej technologii. Blisko dwie trzecie (62%) menedżerów i menedżerek uważa, że solidne mechanizmy zarządzania i odpowiednie zasady mogą skutecznie ograniczyć środowiskowy wpływ Gen AI.
Raport można przeczytać tutaj.
