Zielone umiejętności to wiedza, która pomaga ludziom dbać o środowisko i mądrze korzystać z zasobów naturalnych – według ekspertów i ekspertek zajmujących się trendami na rynku pracy, to kompetencje przyszłości. Podobnie myśli ponad 60% młodych ludzi na świecie, którzy wzięli udział w badaniu Capgemini i UNICEF. Mimo to tylko 40% z nich czuje się w tym temacie kompetentna. Aby wypełnić tę lukę potrzebna jest pomoc ze strony biznesu.
W 2024 roku osoby w wieku 16-24 lat stanowiły 15% całej globalnej populacji, co daje ponad 1,2 miliarda ludzi. To grupa, która już niebawem będzie zmagać się z wyzwaniami współczesnego świata. Jak wynika z raportu „Youth perspectives on climate – preparing for a sustainable future”, przygotowanego przez Capgemini i UNICEF, większość z nich ma świadomość problemów środowiskowych i chce uczestniczyć w ich rozwiązaniu. Brakuje im jednak kompetencji. Lukę tę mogą pomóc wypełnić firmy oraz decydenci, którzy niebawem będą potrzebowali wykwalifikowanej w tym obszarze kadry.
Zielone umiejętności to towar cenny i deficytowy
Dziś na rynku pracy zielone umiejętności są uznawane za kompetencje przyszłości. Obejmują one zarówno umiejętności techniczne (np. z zakresu odnawialnych źródeł energii czy gospodarki cyrkularnej), jak i kompetencje miękkie, takie jak myślenie systemowe, zdolność do współpracy, czy do rozwiązywania problemów związanych z ochroną środowiska. Większość młodych ludzi wierzy, że są kluczem do lepszej przyszłości. 61% uważa, że rozwijanie zielonych umiejętności zapewni im nowe możliwości rozwoju kariery (w Polsce jest o tym przekonanych jeszcze więcej młodych ludzi, aż 72%). A 53% chce pracować w zielonych zawodach, w których kompetencje te są niezbędne. Jak wskazują, motywacją do tego jest chęć bycia częścią rozwiązania problemów środowiskowych i pragnienie kariery zgodnej z ich własnymi wartościami.
Jednocześnie tylko 44% z nich czuje się to tego przygotowanych. Odsetek ten systematycznie rośnie (w 2022 roku wynosił 29%), ale nadal jest niski. Wsparcia w podniesieniu swoich kwalifikacji młodzi oczekują przede wszystkim od decydentów i biznesu. To wyraźny sygnał zarówno dla sektora edukacji, jak i pracodawców. Przyszłość rynku zależy od kroków, które podejmą dzisiaj.
Co biznes może zrobić by wesprzeć młodzież?
– Młodzi ludzie coraz lepiej rozumieją wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i chcą realnie wpływać na otaczający ich świat. Dziś biznes może odegrać ważną rolę w rozwijaniu zielonych kompetencji – na przykład poprzez szkolenia, programy mentoringowe czy wspieranie lokalnych inicjatyw. To sposób, by razem z młodym pokoleniem budować bardziej zrównoważoną przyszłość – mówi Hanna Bednorz, CSR & Communication Lead w Capgemini Polska.
Na podstawie rozmów z młodzieżą oraz przedstawicielami i przedstawicielkami organizacji zaangażowanych w zieloną transformację, Capgemini i UNICEF podpowiadają firmom, co mogą robić by zmniejszyć lukę kompetencyjną na rynku pracy:
1. Współtworzenie razem z młodzieżą ścieżek kariery w zielonych zawodach
Firmy powinny angażować organizacje młodzieżowe, instytucje edukacyjne i ośrodki szkoleniowe w projektowanie ścieżek kariery w zielonych zawodach. Powinny również szeroko promować zielone miejsca pracy i wspierać środowisko nauczycielskie w nauczaniu wymaganych kompetencji.
2. Zwiększenie odsetka młodych ludzi zatrudnionych w zielonych zawodach w ciągu pierwszych 5 lat pracy
Warto inwestować w płatne staże i praktyki zawodowe i dbać o przyjazne dla młodzieży procesy rekrutacyjne na niższe stanowiska w sektorach takich jak energia odnawialna, rolnictwo ekologiczne, gospodarka o obiegu zamkniętym i usługi środowiskowe.
3. Wsparcie dla lokalnych inicjatyw rozwijających zielone umiejętności
Firmy powinny nawiązywać współpracę z organizacjami pozarządowymi i lokalnymi instytucjami edukacyjnymi, aby wprowadzać szkolenia z zakresu zielonych kompetencji. Takie działania firm pomagają budować przygotowane na zmiany klimatu kadry i pokazują realny wpływ społeczeństwa.
4. Głos młodzieży w strategiach ESG
Warto dbać o feedback i tworzyć mechanizmy zbierania opinii, które umożliwią młodym ludziom bezpośredni udział w tworzeniu strategii zrównoważonego rozwoju. Konieczne jest również transparentne raportowanie ich wpływu na działania firm.
5. Inwestycje w projekty klimatyczne prowadzone przez młodzież, przedsiębiorczość i wolontariat
Młodzi ludzie wnoszą kreatywność, zaangażowanie i świeże spojrzenie na wyzwania klimatyczne, ale brakuje im zasobów finansowych. Warto pomyśleć o zaoferowaniu im udziału w programach grantowych, finansowaniu początkowym, mentoringu czy wsparciu technicznym.
Raport przygotowany został przez Capgemini we współpracy z Generation Unlimited i UNICEF-em na podstawie badań przeprowadzonych w lutym i marcu 2025 roku wśród młodzieży z 21 krajów (z Afryki, obu Ameryk, Azji i Europy). Łącznie wzięło w nim udział 5100 osób w wieku 16–24 lat. Próba odzwierciedla populację młodych ludzi. Jest też reprezentatywna pod względem średniego poziomu dochodów gospodarstw domowych w każdym z badanych krajów.
