To, że łatwo się nauczyć programowania nie świadczy o tym, że każdy może być programistą

Nie uważam żeby polscy informatycy byli wyjątkowo wymagający, problemem jest tylko to, że jest ich ciągle za mało. Są wymagający, owszem, ale w granicach rozsądku. Bez wątpienia to wysokiej klasy specjaliści techniczni, ale często brakuje im umiejętności miękkich. Z uczelni wyższych wychodzą z wiedzą techniczną na wysokim poziomie, ale niekoniecznie potrafią efektywnie pracować w grupie. Są to jednak kwestie, które można szybko nadrobić – od tego są programy wdrożeniowe. Może ze względu na te luki w kompetencjach miękkich mogą być negatywnie postrzegani przez osoby spoza branży, ale uważam, że zdecydowanie daleko im do rozkapryszenia.

Jako pracodawca musimy na pewno spełnić trzy podstawowe kryteria, żeby móc rywalizować o najlepszych: zaoferować atrakcyjne wynagrodzenie, dać możliwości  ciągłego rozwoju oraz dobre miejsce do pracy – miasto, w którym fajnie się żyje oraz wygodne biuro. Jeśli się spełnia te warunki, problemów pojawia się zdecydowanie mniej.

Nie zgodzę się ze stwierdzeniem, że jesteśmy daleko w tyle za bardziej rozwiniętymi rynkami – na pewno nie pod względem kwalifikacji naszych ekspertów. W naszym centrum tworzymy systemy informatyczne dla największych firm na świecie, na przykład systemy monitorowania przesyłek i całych łańcuchów dostaw dla firm logistycznych czy kompleksowe systemy planowania produkcji dla branży motoryzacyjnej. To rozbudowane, skomplikowane rozwiązania, korzystające często także z technologii big data, które stanowią kluczowy element funkcjonowania biznesów naszych klientów.

Z kolei firmy na polskim rynku nie tyle popełniają błędy, ile nie zawsze wykorzystują możliwości, które dają im eksperci. Ponieważ nie potrafią ich zatrzymać, nie dają im też pola do rozwinięcia innowacyjności. Innowacje technologiczne, które wprowadza się na rynek pochodzą przecież od ludzi. Trzeba im więc dać jak najszersze możliwości rozwoju kompetencji. Inwestując w ich rozwój, inwestujemy w nowe pomysły i rozwiązania, które tworzą. Technologia nie istnieje w oderwaniu od ludzi, to ludzie ją kreują i ludzie z niej potem korzystają.

We Wrocławiu i Poznaniu zatrudniamy obecnie 1700 specjalistów IT, z czego kilka procent to właśnie osoby samodzielnie uczące się programowania lub po bootcampach. Nie ukrywam jednak, że przeważnie szukamy osób, które już mają podstawowe, a co więcej, udokumentowane doświadczenie w pracy programistycznej. Większość naszej kadry to techniczni specjaliści w swoich dziedzinach.

Mamy jednak stanowiska, na które można aplikować nawet bez jakiegokolwiek technicznego wykształcenia. Osoby po studiach humanistycznych, które mają odpowiednie miękkie kompetencje, potrafią gromadzić i analizować różne informacje oraz skutecznie dzielić się wiedzą, świetnie sprawdzają się więc w roli analityków biznesowych. Oczywiście, muszą zdobyć wiedzę o technologiach, które wykorzystujemy, ale nie muszą być technicznymi ekspertami.

Powiedziałbym, że bootcampy te marzenia weryfikują. Tam można się dowiedzieć, czy ktoś się rzeczywiście nadaje na programistę czy nie. Jeśli już ktoś pozytywnie przejdzie ten test, to zazwyczaj staje się jednym z bardziej zaangażowanych pracowników. Ma naturalny pęd do wiedzy, bo musi nadrobić pewne zaległości. Jak najbardziej dajemy takim ludziom szansę dalszego rozwoju.

Juniorzy to bardzo duża część naszego zespołu. Z jednej strony to są osoby już dobrze technicznie przygotowane przez uczelnie, chętne do tego żeby inwestować w swoją karierę, uczyć się, rozwijać. Przygotowujemy dla nich specjalne kursy szkoleniowe, które pozwalają szybko wdrożyć się do efektywnej pracy w projekcie. Takie szkolenia trwają 1,5 tygodnia i pokazują główne aspekty pracy w firmie informatycznej. W praktyczny sposób prezentują jak wygląda u nas programowanie– to m.in. wysoka jakość kodu, stosowanie się do wspólnych standardów czy praca zespołowa. Również osoby, które nie mają wykształcenia informatycznego, ale mają  zacięcie do nauk ścisłych, mogą stać się profesjonalnymi programistami. Dla nich mamy na przykład Java Starter Kit. To rozbudowany kurs, po których większość osób już u nas zostaje, ale oczywiście nie wszyscy go kończą. Jakieś 10% odpada w trakcie. Osoby które ukończyły takie kursy nie stanowią dużej części naszego zespołu, ale są to ludzie bardzo zaangażowani, którzy poświęcają mnóstwo czasu i chęci na to, żeby się dokształcać. Są oczywiście firmy, które szukają tylko osób doświadczonych, ale w tej chwili nie ma problemu również ze znalezieniem oferty pracy dla początkującego programisty.

Rotacja to zawsze ryzyko, które trzeba podjąć. Nam nie szkoda czasu na juniorów i mamy rotację poniżej średniej rynkowej, więc najwidoczniej może być to opłacalne. Dajemy sobie po prostu czas, żeby inwestować w juniora i to podejście procentuje. Trzeba dać ludziom jasny komunikat, że mogą się w firmie rozwijać – poszerzać kompetencje, zmienić stanowisko czy profil działalności. U nas jest ten plus, że mamy szeroki zakres działalności – można wybrać stanowisko techniczne, zostać menedżerem projektu, konsultantem, czy analitykiem biznesowym. Kluczem jest więc inwestycja w juniora, który dostanie później opcje rozwoju, żeby nie musiał ich szukać na rynku.

TP: Jak widzę, stereotyp programisty-samotnika siedzącego w ciemnej piwnicy i cierpiącego na fobie społeczne powoli odchodzi do lamusa. Programista coraz częściej musi pracować z klientem, a także z innymi członkami zespołu. Jakie umiejętności miękkie są tutaj kluczowe?  

Tworzenie oprogramowania to dzisiaj przede wszystkim praca w grupie. Działamy w zespołach wewnątrz firmy, ale mamy też regularny kontakt z klientem. Oczywiście, poziom i intensywność relacji z zamawiającymi różni się w zależności od stanowiska. Poza umiejętnością kooperacji, kolejną ważną cechą jest otwartość. Pracujemy w dynamicznym i międzynarodowym środowisku, realizujemy projekty dla klientów spoza Polski. Otwarta głowa i elastyczność oraz umiejętność szybkiego dostosowywania się do zmian są kluczowe. Aby dobrze rozumieć naszych klientów i ich potrzeby, niezbędna jest też empatia, zrozumienie dla innych. To także ważna umiejętność przydatna w pracy z obcokrajowcami, gdzie wchodzą w grę różnice kulturowe. Ostatnia, ale wcale nie najmniej istotna, jest zdolność agregowania i skutecznego przekazywania wiedzy. Jest to ważna umiejętność dla analityków biznesowych, ale i innych naszych pracowników, którzy rozmawiają z klientami.

W naszym centrum działa osobny zespół specjalistów od UX, bo doświadczenie klienta jest kluczowe w naszej pracy. Klienci oczekują od nas, że rozwiązania, które dla nich tworzymy będą w obsłudze przypominały aplikacje z jakich wszyscy korzystamy prywatnie. Tworząc oprogramowanie dla biznesu musimy kierować się także trendami konsumenckimi w projektowaniu. Eksperci z działu UX w trakcie warsztatów z końcowymi użytkownikami naszych rozwiązań definiują więc model działania systemu, który będzie najbardziej ergonomiczny i intuicyjny. Odpowiadając zatem krótko na Pana pytanie – tak, jest praca dla specjalistów UX w Polsce.

Cyfrowy nomadyzm jest wygodny dla pracownika, a nam daje większe pole jeśli chodzi o poszukiwanie kadry. Nie bez powodu istnieją jednak pakiety relokacyjne. Wieloletnie doświadczenia z pracy z dużymi, międzynarodowymi klientami pokazały nam, że zespół, który jest ulokowany w jednym miejscu działa najbardziej efektywnie, chociaż są role i sytuacje, w których model zdalny może się świetnie sprawdzać.

Każdy może się też nauczyć gotować, prawda? Nie znaczy to jednak, że zostanie mistrzem kuchni i znikną restauracje. To, że łatwo się nauczyć programowania nie świadczy o tym, że każdy może być programistą. Ktoś, kto na co dzień specjalizuje się w czymś innymi, ale nauczy się programować, może to potraktować raczej w kategoriach hobby. Do prawdziwej pracy programistycznej trzeba mieć predyspozycje. Programistami są najczęściej osoby, które dobrze odnajdowały się w naukach ścisłych. Mamy w naszej firmie ludzi, którzy mają wykształcenie matematyczne czy fizyczne, albo nawet chemiczne, ale poczuli w sobie pasję do programowania i teraz pracują z nami.

Nie przesadzajmy. Rynek pracy jest trudny, ale firmy informatyczne mają się dobrze. Budowanie zespołów nie jest łatwe i jest kosztowne, ale zapotrzebowanie na usługi IT również rośnie i korzystają na tym obie strony – zarówno pracodawcy jak i pracownicy.

Teraz w każdym urządzeniu jest oprogramowanie – zaczynając od pralki, a kończąc na samochodzie. Zapotrzebowanie na pracę programistów rośnie, a rynek IT jest globalny, w Polsce tworzymy oprogramowanie dla klientów z całego świata. Programistów nie zastąpią też algorytmy, bo są przez nich pisane, są tylko tworzone na coraz bardziej zaawansowanym poziomie. Zmienia się po prostu wielkość klocków, z których składa się programy, są coraz bardziej rozbudowane i jest ich coraz więcej. Jeśli nawet część pracy jest zautomatyzowana, to dzięki temu programista może tylko więcej zdziałać. Podchodząc bardziej futurystycznie, nie sądzę też żeby sztuczna inteligencja mogła się zupełnie samodzielnie programować – zawsze będzie potrzebny ktoś, kto musi ustalić cel tego programowania. Przechodzimy po prostu na kolejny poziom abstrakcji – ktoś musi określić co ma się zadziać. Trudno powiedzieć oczywiście, co będzie za sto lat. Może sztuczna inteligencja będzie na tyle zaawansowana, że powie się jej co ma zrobić i ona się zajmie resztą, ale wtedy trudno będzie o jakąkolwiek pracę.